บทที่ 1
บทนำ
1.1 ความสำคัญและความเป็นมาของโครงการ
จากการที่กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 ให้เป็นหลักสูตรแกนกลางของประเทศ โดยกำหนดจุดมุ่งหมาย และมาตรฐานการเรียนรู้ ในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนให้เป็นคนดี มีปัญญา มีคุณภาพชีวิตที่ดีและมีขีดความสามารถในการแข่งขันในระดับเวทีโลก พร้อมกันนี้ได้ปรับกระบวนการพัฒนาหลักสูตรให้มีความสอดคล้องกับเจตนารมณ์ แห่งพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 ที่มุ่งเน้นการกระจายอำนาจทางการศึกษาให้ท้องถิ่นและสถานศึกษาได้มีบทบาทและมีส่วนร่วมในการพัฒนาหลักสูตร เพื่อให้สอดคล้องกับสภาพและความต้องการของท้องถิ่น
จากการติดตามประเมินผลในการใช้หลักสูตรในช่วงระยะเวลาที่ผ่านมา พบว่า หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 นั้นมีข้อดีอยู่หลายประการ แต่ก็ยังมีปัญหาอยู่บ้าง เช่น ปัญหาความสับสนของ ผู้ปฏิบัติในระดับสถานศึกษาในการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา สถานศึกษาส่วนใหญ่กำหนดสาระและผลการเรียนรู้ที่คาดหวังไว้มาก จนทำให้เกิดปัญหาหลักสูตรแน่น การวัดและประเมินผลไม่สะท้อนตามมาตรฐาน ส่งผลต่อปัญหาการจัดทำเอกสารหลักฐานทางการศึกษาและการเทียบโอนผลการเรียน รวมทั้งปัญหาคุณภาพของผู้เรียนในด้านความรู้ ทักษะ ความสามารถ และลักษณะที่พึงประสงค์อันยังไม่เป็นที่น่าพอใจ นอกจากนั้นแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 ยังชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นในการปรับเปลี่ยนจุดเน้นในการพัฒนาคุณภาพคนในสังคมไทยให้มีคุณธรรม และมีความรอบรู้อย่างเท่าทัน ให้มีความพร้อมทั้งด้านร่างกาย สติปัญญา อารมณ์ และศีลธรรม สามารถก้าวทันการเปลี่ยนแปลง เพื่อนำไปสู่ความมั่นคง อันจะส่งผลต่อการพัฒนาประเทศแบบยั่งยืน
จากปัญหาดังกล่าวจึงทำให้เกิดการปรับเปลี่ยนหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 เป็นหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ที่มีความเหมาะสม ชัดเจน ทั้งเป้าหมายของหลักสูตรในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยได้มีการกำหนดวิสัยทัศน์ จุดหมาย สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดที่ชัดเจน อีกทั้งได้ปรับกระบวนการวัดและประเมินผล เกณฑ์การจบการศึกษาแต่ละระดับ และเอกสารแสดงหลักฐานทางการศึกษา ให้มีความสอดคล้องกับมาตรฐานการเรียนรู้ และมีความชัดเจนต่อการนำไปปฏิบัติ เอกสารหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 นี้ จัดทำขึ้นสำหรับท้องถิ่นและสถานศึกษาได้นำไปใช้เป็นกรอบและทิศทางในการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา และการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาเด็กและเยาวชนไทยทุกคนในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานให้มีคุณภาพด้านความรู้ และทักษะที่จำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตในสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลง และแสวงหาความรู้เพื่อพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต
โรงเรียนอนุบาลสงขลา ตำบลบ่อยาง อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างโรงเรียนที่ได้มีการปรับปรุง เปลี่ยนแปลงหลักสูตรสถานศึกษาที่มีอยู่เดิมแล้ว ให้มีความสอดคล้องรับกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และมีความทันต่อยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไปในทุกขณะ โรงเรียนอนุบาลสงขลา เป็นโรงเรียนระดับชั้นอนุบาลและประถมศึกษาที่มีชื่อเสียงในระดับต้นๆ ของจังหวัดสงขลาได้รับการยอมรับกันอย่างกว้างขวาง และได้รับให้เป็นโรงเรียนนำร่องในการใช้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 อีกทั้งโรงเรียนอนุบาลสงขลายังได้ประสบผลสำเร็จในการจัดระบบการศึกษาในหลายๆ ด้าน อาทิ เช่น ในด้านวิชาการ ได้มีการเข้าร่วมส่งตัวแทนนักเรียนแข่งขันทักษะทางวิชาการ การจัดประสบการณ์การเรียนรู้ในด้านภาษาจากอาจารย์เจ้าของภาษาเอง ในด้านกิจกรรมกีฬามีการสนับสนุนให้นักเรียนได้ฝึกซ้อมและเข้าร่วมแข่งขันอย่างมากมาย เช่น ฟุตซอล ว่ายน้ำ แชร์บอล เป็นต้น และในด้านของการใช้เทคโนโลยีได้ฝึกประสบการณ์ตรงจัดเป็นรายวิชาให้นักเรียนได้ใช้คอมพิวเตอร์กันทุกคน ในการวัดการประเมินผลนักเรียนของโรงเรียนอนุบาลสงขลาผลออกมาเป็นที่น่าพอใจ นักเรียนที่จบชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 สามารถสอบเข้าเรียนต่อได้ในโรงเรียนชั้นนำหลายสถาบัน ทั้งหมดนี้จึงเป็นการยืนยันได้ถึงผลสำเร็จของโรงเรียนอนุบาลสงขลาได้อย่างเต็มภาคภูมิ
ทางคณะผู้จัดทำได้มองเห็นถึงผลสำเร็จของโรงเรียนอนุบาลสงขลาที่ประจักษ์ให้คนทั่วไปได้ทราบกันนี้ จึงมีความต้องการที่จะศึกษาตัวหลักสูตรสถานศึกษาของโรงเรียนอนุบาลสงขลา กระบวนการหรือวิธีการพัฒนาหลักสูตร และการปรับประยุกต์หลักสูตรให้มีความเหมาะสมกับทางสถานศึกษา บริบททางสังคม และตัวผู้เรียน เพื่อจะได้นำไปศึกษาเปรียบเทียบดูถึงความเหมาะสมและสอดคล้องกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ต่อไป
1.2 วัตถุประสงค์ของโครงการ
เพื่อศึกษาหลักสูตรสถานศึกษาของโรงเรียนอนุบาลสงขลา ตำบลบ่อยาง อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา รวมไปถึงกระบวนการและวิธีการในพัฒนาหลักสูตรของสถานศึกษา โดยการนำเอาแม่แบบหลักสูตรแกนกลางการศึกษา ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มาเป็นแบบแผนในการปฏิบัติและแนวทางการปรับประยุกต์ใช้ให้มีความเหมาะสมกับทางสถานศึกษา บริบททางสังคม และตัวผู้เรียน
ขอบเขตของการวิจัย
การวิจัยในครั้งนี้คณะผู้จัดทำได้กำหนดขอบเขตของการวิจัยไว้ดังนี้
- หลักสูตรสถานศึกษาของโรงเรียนอนุบาลสงขลา ตำบลบ่อยาง อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา
- กระบวนการ/วิธีการในการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาของโรงเรียนอนุบาลสงขลา
- แนวทาง/วิธีการนำหลักสูตรไปใช้ในสถานศึกษาของโรงเรียนอนุบาลสงขลา
วิธีการดำเนินการ
1.ทางคณะผู้จัดทำประชุมกลุ่มเพื่อหารือและเลือกโรงเรียนที่จะทำการศึกษาตัวหลักสูตรสถานศึกษา
2.สรุปผล ลงมติ และได้เลือกโรงเรียนอนุบาลสงขลาในการทำการศึกษาตัวหลักสูตรสถานศึกษา พร้อมนำเสนอต่ออาจารย์ประจำวิชา
3.ศึกษาข้อมูลพื้นฐานของสถานศึกษา และบริบท/ลักษณะของชุมชน ที่มีอิทธิพลต่อการพัฒนาหลักสูตร สถานศึกษา เพื่อเป็นประโยชน์ในการศึกษาวิจัยต่อไป
4.ลงสำรวจสถานศึกษา รวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์รองผู้อำนวยการโรงเรียนอนุบาลสงขลา และมีการจดบันทึก ใช้แบบสัมภาษณ์เรื่อง “หลักสูตรสถานศึกษาและกระบวนการพัฒนาหลักสูตร” อีกทั้งบันทึกภาพวิดีทัศน์ ภาพถ่าย แล้วนำข้อมูลที่ได้มาสรุปผล
5.จัดทำในส่วนของสื่อการนำเสนอ (Power Point) เพื่อนำเสนอต่อหน้าชั้นเรียน
6.นำเสนอรายงานวิจัยหน้าชั้นเรียนให้แก่อาจารย์ประจำวิชา และเพื่อนๆนักศึกษา
7.จัดทำในส่วนของเนื้อหางานวิจัย เพื่อนำเสนอผลงานการวิจัยในระบบ Social Network
ประโยชน์ที่คิดว่าจะได้รับ
1.ได้เห็นถึงตัวหลักสูตรสถานศึกษาที่สมบูรณ์ของโรงเรียนอนุบาลสงขลา
2.ได้เห็นถึงกระบวนการ/วิธีการในการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาของโรงเรียนอนุบาลสงขลา ที่ยึด แบบแผนจากหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
3.ได้เห็นถึงแนวทาง/วิธีการการนำหลักสูตรไปใช้ในสถานศึกษาของโรงเรียนอนุบาลสงขลา ที่ทำให้เกิดประสิทธิภาพกับผู้เรียนสูงสุด
นิยามศัพท์เฉพาะ
โรงเรียนอนุบาลสงขลา หมายถึง ชื่อของสถานศึกษาแห่งหนึ่ง ซึ่งตั้งอยู่ในเขตเทศบาลนครสงขลา เลขที่ 36 ถนนรามวิถี ตำบลบ่อยาง อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา เป็นโรงเรียนที่เปิดทำการสอนในระดับอนุบาล 1จนถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 และเป็นโรงเรียนที่มีชื่อเสียงในระดับต้นๆ ของจังหวัดสงขลา
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 หมายถึง หลักสูตรแม่แบบที่กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศให้ใช้กับสถานศึกษาทั่วประเทศ ให้ยึดเป็นหลักสูตแกนกลางของประเทศ ที่มีการพัฒนามาจากหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544
